Vergeten Kunst in Pop-up Museum DWDD

Tien jaar De Wereld Draait Door

DWDD viert feest. Het dagelijkse tv-programma is aan zijn tiende jaargang bezig! Vorig jaar vertelde gast Jasper Krabbé in DWDD over zijn curatorschap in het ‘Tropenmuseum’ in Amsterdam. Hij had objecten uit het depot aan hun verborgenheid onttrokken. Dit bracht Matthijs van Nieuwkerk en zijn redactie op het idee om tien vaste gasten van het tv-programma tot tijdelijke curatoren aan te stellen. Elk kreeg de opdracht om in een van de topmusea van Nederland de depots te doorzoeken naar “verborgen kunst”. Elke curator mocht met zijn vondsten een zaal in het archeologisch museum ‘Allard Pierson’ vullen. Het archeologisch museum is deel van de Universiteit Amsterdam. Vroeger heb ik hier boeiende tentoonstellingen gezien zoals ‘De Krim. Goud en Geheimen van de Zwarte Zee’ en ‘Etrusken. Mannen met Macht’. Het archeologische museum staat daarom steeds op mijn to-dolijstje, wanneer ik naar Amsterdam reis.

Het archeologische museum ligt op amper honderd meter van de redactielokalen van het ‘NRC Handelsblad’. Hoofdredacteur Peter Vermeersch schrijft: “Bij een pop-up museum hoort een pop-upkrant. En die zal NRC maken.” “Eigenlijk zijn alle kranten per definitie ‘pop-up’.” Het Nederlandse dagblad gaf bijgevolg een pop-upkrant uit, zeg maar de wandelgids van de tentoonstelling, die elke bezoeker gratis krijgt. De krant wijdt aan elke zaal van het pop-up museum een dubbele pagina met foto’s en enkele impressies van de gastcurator.

Verborgen / Vergeten werken

Volgens ‘NRC Handelsblad’ tellen onze noorderburen vierhonderdtweeënveertig geregistreerde musea. Die stellen echter amper vijf procent van de totale collecties tentoon. De rest zit veilig verborgen, vaak op voor het publiek onbekende locaties in soms uitgestrekte depots. In totaal bezit ‘Collectie Nederland’ een duizelingwekkende 65 miljoen objecten! Weliswaar horen hier ook de 35 miljoen dieren en planten bij, die het natuurhistorisch museum ‘Naturalis’ bijhoudt.

Uit deze uitgebreide collectie werden middeleeuwse heiligenbeelden, klassieke en moderne schilderijen, foto’s en pop-art installaties geselecteerd voor het museum van DWDD. De meeste kunstenaars zijn mij onbekend en veel van hen zullen ook in Nederland vergeten zijn. Maar toch zitten er hier en daar ook bekenden bij. Een enkele keer was ik verbaasd dat het werk niet in de permanentie collectie is opgenomen. Het pop-up museum belooft dan ook een ontdekkingstocht te worden.

Tien zalen, tien musea, tien verborgen collecties

De eerste zaal werd door Joost Zwagerman met moderne en eigentijdse kunst uit het ‘Gemeentemuseum Den Haag’ gevuld. “Als ik een bekende naam op het naambordje zag, liep ik door”, merkt de gastcurator op. Hij koos werken met dode mensen en dieren op: ‘De Dode Trompetter’ van Anton Derkinderen en ‘Twee dode Roeken’ van Floris Verster.

Nico Dijkshoorn bezocht het ‘Drents Museum’ voor archeologie, geschiedenis en kunst. “Altijd denk ik, meteen na het kijken, iets wat ik anders nooit zou hebben gedacht. Kunst stuurt mij de meest onverwachte kanten op”. Bij elk schilderij heeft hij een korte tekst geschreven. ‘Lunch met Vis’ van Grégoire Kenne inspireerde hem tot: “Dit is een schilderij waar je met je neus tegen aan wilt gaan staan. Kijken hoe de schilder dat voor elkaar heeft gekregen. Dat brood! Die vis. Je ruikt deze tafel. En niet onbelangrijk: zo snijd je een worstje. Geen dikke plakken. Prachtig.”

Cécile Narinx trok naar het ‘Centraal Museum Utrecht’. Dit stedelijk museum bevat een collectie stadsgeschiedenis, oude kunst, moderne kunst, mode en kostuums. Zij concentreerde zich op het modedepot en stootte er op schoenen van ‘Lola Pagola’ uit de jaren 80, die ooit door het nu vergeten modecollectief ‘Gill’ geshowd werden. “Als ik iets over schoenen twitter wordt er enorm op gereageerd. Vrouwen en schoenen blijft een magische combinatie.”

Marc-Marie Huijbregts bezocht het ‘Van Abbemuseum’ in Eindhoven, dat hedendaagse kunst toont. “Kunst gaat voor mij over communicatie. Je kijkt en voelt de energie van een kunstenaar. Bij portretten komt daar nog een energie bij, die van de geportretteerde. En dan ben je met z’n drieën”. Tegenover een Permeke hangt een muur vol met portretten, onder meer een werk van Charley Toorop.

Jasper Krabbé ging aan de slag in het ‘Stedelijk Museum Amsterdam’. Hier wordt moderne en hedendaagse kunst verzameld. Jasper Krabbé brengt een hommage aan Julio Galàn (1958 – 2006). De Mexicaanse neo-expressionistische kunstenaar werd in de jaren 80 in New York door Andy Warhol opgemerkt. Na zijn dood, werd de Mexicaan echter weer snel vergeten. We zien het surrealistische werk ‘Huevos en Careyes’ van zijn hand uit 1992.

Toneelspeelster Halina Reijn reisde naar het ‘Museum de Fundatie’ met beeldende kunst in Zwolle en Heino. “Fictie en werkelijkheid op leven en dood. Ik ben de echte meestervervalser.” “Hier hangen zes doeken. Welk schilderij liegt en welke is oorspronkelijk en maakt dat uiteindelijk iets uit?” “In het toneel is het omgekeerd: hoe meer ik vervals, hoe meer applaus ik krijg.”

Herman Pleij trok naar het’ Catharijneconvent’ in Utrecht. Het voormalige klooster is nu de behoeder van het Christelijke erfgoed in Nederland. Het bijschrift bij de Madonna van de middeleeuwse beeldhouwer Raebe Luetensoen zegt: “bij haar glimlach komt zelfs Mona Lisa niet in de buurt”.

Het ‘FOAM’ werd door Fidan Ekiz doorzocht. Het Nederlands fotografiemuseum bewaart het fotografisch erfgoed van Nederland. “Ze zeggen dat schoonheid ontsnapping biedt uit een onvolmaakte werkelijkheid. Ik geloof dat”, becommentarieert Fidan Ekiz haar keuze.

Pieter van Vollenhoven en Nico de Hoorn vonden in het ‘Rijksmuseum’ een aantal werken over vogels. Onder meer krijgen we de Vlaamse barokschilder Frans Snyders te zien en ook illustraties uit het encyclopedische werk ‘Nederlandsche Vogelen’. “Deze vogels leven”, oordelen de curatoren.

Het pop-up museum sluit af met Jan Mulder. Hij neusde in het depot van het ‘Groninger Museum’ voor kunst, regionale geschiedenis en oudheden. Jan Mulder koos resoluut voor pop-art en graffiti. Hij vond een echt verborgen object, dat nog nooit uit de kist werd gehaald! Het voorwerp bleek een grote donkere doek te zijn over iets dat kan bewegen: de ‘Whipper Snapper’ is een installatie van Wim T. Schippers. De conceptuele kunstenaar staat bekend als de “meester van de ontregeling”. Hij gaf zijn stem aan Ernie en Kermit de Kikker in ‘Sesamstraat’. Diametraal tegenover het staaltje van dynamische kunst dat in de kist lag, staat zijn a-dynamische manifest. Hierin pleitte hij voor het oninteressante, stijlloosheid en onuitvoerbare projecten.

Het pop-up museum van DWDD is meer dan een leuk concept. Ongetwijfeld verlaagt het voor heel wat tv-kijkers de drempel naar het archeologische museum. En de museumbezoeker krijgt kunstvoorwerpen te zien, die anders nooit uit de kelders zouden komen. Wie herhaalt dit experiment in Vlaanderen?

DWDD POP-UP MUSEUM
29 januari – 25 mei 2015, dagelijks van 10u – 17u
Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127 Amsterdam
Inkom: 10 euro

Meer info:
http://www.allardpiersonmuseum.nl

Frank Beckers