Ruimtevaartfestival

Zestig jaar ruimtevaart

Op 4 oktober 1957 werd Spoetnik de eerste kunstmatige satelliet in een baan rond de aarde. Dit wordt jaarlijks tijdens de World Space Week herdacht. Wereldwijd vinden er dan festivals, debatten en tentoonstellingen plaats gewijd aan ruimtevaart. Ook Sterrenwacht Armand Pien in de gebouwen van de UGent sloot zich dit jaar aan.

Ons land viert in 2017 bovendien de vijfentwintigste verjaardag van de vlucht van Dirk Frimout. Op 24 maart 1992 werd Dirk Frimout de eerste Belgische astronaut. Hij vloog mee aan boord van het ruimteveer Atlantis. Vijftien jaar geleden kregen we er een tweede astronaut bij, toen Frank De Winne in 2002 aan zijn eerste ruimtevlucht begon.

Met je klas naar de ruimte

Spaceteacher Nicky De Munster maakt schoolkinderen enthousiast voor ruimtevaart. Hij stelde een programma van de ESA met paraboolvluchten voor. Aan boord van een vliegtuig kan men tijdens een paraboolvlucht even gewichtloos worden. Niet alleen zero-gravity, maar ook de zwaartekracht van de maan of van Mars kan zo gesimuleerd worden om astronauten voor te bereiden.

Erik De Schrijver van het Sint-Pieterscollege in Jette werkt mee aan het ASGARD-programma: scholieren bouwen een experiment dat aan een weerballon tot dertig kilometer hoog, tot in de stratosfeer vliegt. Daar aangekomen meten instrumenten bijvoorbeeld de UV-straling of wordt er een staal van bacteriën, die in de stratosfeer zweven, genomen. De leraar had een belangrijke les: “Alles wat niet getest is, zal niet werken”.

De Vlaamse ruimtemeisjes Nancy en Lara

Koen Geukens van de Vereniging voor Sterrenkunde vatte de geschiedenis van de ruimtevaart samen. Hij laat het verhaal starten met de V2’s van Wernher von Braun, waar ook Antwerpen onder te lijden had. Koen schrijft trouwens een wekelijkse blog met ruimtevaartnieuws op de website van de VVS.

Het meest enthousiasmerende verhaal kwam van Nancy Vermeulen. Ze is piloot. Als jong meisje moest ze tegen heel wat vooroordelen opboksen. Gelukkig kon ze steeds rekenen op de steun van haar ouders. Nu werkt Nancy voor de Space Training Academy. Ze stelde Lara Delbroek voor, een meisje dat dezelfde droom heeft, ondertussen  fysica studeert en hoopt astronaut te worden.

 

Sterren schitteren voor iedereen

 

Jean-Pierre Grootaerd is verbonden aan de werkgroep kijkerbouw van de sterrenwacht Armand Pien. Zijn project ‘Sterren schitteren voor iedereen’ geeft kinderen uit het bijzonder onderwijs de kans om de astronomie te ontdekken. Hij verlootte in Gent enkele telescopen met handtekeningen van astronauten, onder wie Dirk Frimout en Frank De Winne, en bekende Vlamingen die de ruimtevaart genegen zijn zoals Frank De Boosere.

 

Astronauten Dirk Frimout en Frank De Winne

 

In de avond zouden Dirk Frimout en Frank De Winne via skype debatteren. Helaas was de verbinding van belabberde kwaliteit zodat het verhaal van Frank De Winne grotendeels verloren ging. Gelukkig was er vooraf een filmpje opgenomen in Keulen, waar Frank De Winne aan het European Astronaut Centre werkt.

 

Dirk Frimout hoopt dat er terug bemande vluchten naar de maan komen. De mens wil immers exploreren. De maan zou als tussenstation op weg naar Mars moeten dienen. De maan is relatief dichterbij, terwijl er nog heel wat obstakels zijn, vooraleer we naar Mars kunnen. Zo moet er een oplossing gevonden worden voor stralingsgevaar vooraleer we naar Mars kunnen gaan. Momenteel zijn astronauten onvoldoende beschermd tegen ruimtestraling op een vlucht.

 

Ruimteschip Aarde

 

De avond werd afgerond met een panelgesprek tussen professor sterrenkunde Christoffel Waelkens, Dirk Frimout en Nancy Vermeulen.

 

Dirk Frimout waarschuwde dat ruimtevaart niet zonder problemen is. Het blijkt onmogelijk om alle risico’s uit te schakelen. Na het ongeluk met de Challenger-shuttle, kozen alle astronauten om de opleiding voort te zetten.

 

Professor Waelkens argumenteert dat onbemande ruimtevaart meer voor de wetenschap meebrengt. Misschien moeten we de kolonisatie van Mars aan de volgende generaties overlaten. Waarom moet persé nu alles gebeuren? We zijn nog niet klaar om naar Mars te reizen.

 

In de vooraf opgenomen videoboodschapfilmpje besloot Frank De Winne dat “bemande ruimtevaart meer is dan wetenschap”. De drang om te exploreren zal de bemande ruimtevaart blijven aansturen. Daar kan Dirk Frimout zich in vinden: bemande en onbemande vluchten moeten elkaar aanvullen.

 

“We zijn allemaal astronaut op spaceship Earth”, merkte Nancy Vermeulen op. Zij beschouwt ruimtevaart als een kans om de mensheid op lange termijn als soort te laten overleven.

 

Christoffel Waelkens’ slotopmerking was filosofisch: ‘Wie ben ik? Wat zij wij? Wat is het huis dat mij heeft voortgebracht’ moeten de essentiële vragen blijven.

 

RUIMTEVAARTFESTIVAL
4 oktober 2017
Volkssterrenwacht Armand Pien, Gent
armandpien.be/rf2017

Meer info:
www.vvs.be
www.rug-a-pien.be
www.planetarium.be
www.space-training.com
www.nancyvermeulen.com
www.esero.be

Frank Beckers